Πριν από λίγο καιρό, είχαμε ρωτήσει τη δημοτική αρχή για την πορεία του έργου «Κατασκευή κεντρικού αγωγού ύδρευσης από Πήδημα μέχρι Καλαμάτα» και αν έχει οριστικοποιηθεί η διαδρομή του αγωγού στην είσοδό του στην πόλη.
Τότε είχαμε πάρει την καθησυχαστική απάντηση του Δημάρχου ότι το έργο έχει ξεκινήσει και εκτελείται κανονικά. Πρόσφατα όμως η ΔΕΥΑΚ ως διευθύνουσα υπηρεσία του έργου (ύστερα από προγραμματική σύμβαση με τον Σύνδεσμο Ύδρευσης), δηλαδή η υπηρεσία που επιβλέπει το έργο, στην 8η συνεδρίαση του ΔΣ (27/5/2021) αποφάσισε «την τροποποίηση της πορείας διέλευσης του αγωγού, τη σύνταξη νέας υδραυλικής μελέτης και σύνταξη εκθέσεως για τροποποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης του έργου», επιβεβαιώνοντας με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι υπάρχουν προβλήματα στο έργο που δεν έχουν ακόμη επιλυθεί και που θα επιφέρουν σημαντικές καθυστερήσεις στην εκτέλεσή του.
Το έργο, προϋπολογισμού μελέτης 11.127.000€, δημοπρατήθηκε το 2019 και υπογράφηκε η σύμβαση κατασκευής του τον Αύγουστο 2020 με ποσό 7.064.532€ (έκπτωση 36,51%) και με προθεσμία εκτέλεσής του 2 χρόνια, δηλαδή μέχρι τον Αύγουστο του 2022. Με την παραπάνω σύμβαση προβλέπεται να κατασκευαστούν:
• Ο κεντρικός αγωγός (διαμέτρου 800 χιλοστών) μεταφοράς νερού από τη δεξαμενή Πηδήματος μέχρι την Καλαμάτα (λίγο πιο κάτω από τον κυκλικό κόμβο της οδού Σπάρτης) μήκους 15,5 χιλιομέτρων.
• Ο κεντρικός αγωγός προς Μεσσήνη (διαμέτρου 400 χιλ.).
• Οι κλάδοι τροφοδοσίας από τον κεντρικό αγωγό των δεξαμενών των τοπικών κοινοτήτων Άνθειας, Θουρίας, Μικρομάνης, Σπερχογείας, Αντικαλάμου, Καλαμίου και Ασπροχώματος
• Νέο εσωτερικό δίκτυο διανομής νερού στο Ασπρόχωμα μήκους περίπου 2 χιλιομέτρων.
Μέχρι σήμερα, σε διάστημα 10 μηνών μετά την υπογραφή της σύμβασης (εκ των 24 μηνών της συνολικής προθεσμίας), σύμφωνα με την ενημέρωση που είχαμε πρόσφατα από τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Ύδρευσης, έχουν κατασκευαστεί μόνο οι κλάδοι τροφοδοσίας προς Αντικάλαμο, Καλάμι και Σπερχογεία – που αντιστοιχούν σε ποσοστό όχι μεγαλύτερο από 5% του ποσού της σύμβασης!
ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΕΣ
Εκτός όμως από την καθυστέρηση που παρουσιάζει η εκτέλεση του έργου, σημαντικά βασικά προβλήματα δεν έχουν ακόμη επιλυθεί ή βρίσκονται σε εκκρεμότητα. Ενδεικτικά αναφέρονται:
• Η διαδρομή που θ΄ ακολουθήσει τελικά ο κεντρικός αγωγός φτάνοντας στην Καλαμάτα!
• Η χρηματοδότηση της νέας δεξαμενής νερού που απαιτείται να κατασκευαστεί στην περιοχή του Αϊ-Γιάννη Καρβούνη και του αγωγού που θα συνδέει την απόληξη του δημοπρατημένου έργου με τη νέα δεξαμενή που προβλέπεται να κατασκευαστεί.
• Τα απαιτούμενα έργα ανάντη της δεξαμενής Πηδήματος (δηλ. πριν τη δεξαμενή) για την εξασφάλιση των απαιτούμενων ποσοτήτων νερού, όπως η τροφοδοσία της δεξαμενής Πηδήματος από τις πηγές του Αγίου Φλώρου.
• Οι μελέτες και τα έργα που απαιτούνται για τη μεταφορά του νερού από τη νέα δεξαμενή (Αϊ-Γιάννη Καρβούνη) προς τις ανατολικές περιοχές του Δήμου μας μέχρι τον Δήμο Δυτικής Μάνης.
Είναι ολοφάνερο ότι ο ρυθμός υλοποίησης του έργου είναι πολύ αργός και δημιουργεί εύλογη ανησυχία για την έγκαιρη ολοκλήρωσή του, ενώ ακόμη δεν έχει οριστικοποιηθεί ούτε η τελική διαδρομή του κεντρικού αγωγού εντός της Καλαμάτας.
ΝΕΕΣ «ΛΥΣΕΙΣ» ΚΑΙ
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
Αναφορικά με αυτό το πρώτο από τα παραπάνω προβλήματα, που επηρεάζει άμεσα την πορεία του έργου κατασκευής του κεντρικού αγωγού ύδρευσης, σύμφωνα με την απόφαση της ΔΕΥΑΚ που προανέφερα, με αδικαιολόγητη καθυστέρηση τουλάχιστον 10 μηνών (αφού ήταν γνωστά τα προβλήματα διέλευσης από την οδό Αθηνών), ανατίθεται τώρα μελέτη για αναζήτηση νέας διαδρομής του αγωγού αποφεύγοντας την οδό Αθηνών…
Στην εγκεκριμένη μελέτη με την οποία δημοπρατήθηκε το έργο, προβλέπεται η διέλευση του αγωγού κάτω από την παλαιά εθνική οδό Καλαμάτα – Τρίπολη, κάτω από την οδό Αθηνών και κάτω από την οδό Αρτέμιδος μέχρι την κατάληξή του (λίγο πριν τον κόμβο της οδού Σπάρτης με τον αυτοκινητόδρομο). Σύμφωνα με πληροφορίες, ακούγεται ως επιλογή η διαδρομή μέσω της Νέας Εισόδου Καλαμάτας και στην συνέχεια κάτω από την οδό Αρτέμιδος μέχρι το καταληκτικό σημείο.
Σε αυτή την επιλογή εντοπίζω τα παρακάτω μειονεκτήματα:
1. Μεγαλύτερο μήκος έναντι του προϋπολογισμένου μήκους της μελέτης κατά 1,5 χλμ.
2. Αναστάτωση της κυκλοφορίας στις δύο βασικότερες αρτηρίες της πόλης, τη Νέα Είσοδο και την οδό Αρτέμιδος σε όλο σχεδόν το μήκος της.
3. Διάβαση της σιδηροδρομικής γραμμής.
4. Σημαντικό επιπλέον κόστος που ξεπερνά σε ποσοστό το 9% των δαπανών που αντιστοιχούν στον κεντρικό αγωγό, με αποτέλεσμα να εξαντληθούν οι απρόβλεπτες δαπάνες του έργου.
5. Καθυστέρηση ολοκλήρωσης της βελτίωσης της Νέας Εισόδου (ασφαλτόστρωση, όμβρια κ.λπ.) που ήδη ξεκίνησε για άγνωστο χρονικό διάστημα
Όλα τα παραπάνω συνηγορούν στην αναζήτηση μιας άλλης πιο πρόσφορης και οικονομικά συμφερότερης λύσης.
ΔΥΟ ΠΟΛΥ ΠΙΟ ΣΥΜΦΕΡΟΥΣΕΣ
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
Στην κατεύθυνση αυτή θεωρώ ότι η διαδρομή του κεντρικού αγωγού πρέπει ν’ ακολουθήσει μία χάραξη βορειοανατολικά της οδού Αθηνών, που θα διέρχεται κάτω από δρόμους ή κοινόχρηστους χώρους του πολεοδομικού σχεδίου της Καλαμάτας και θα καταλήγει όσο γίνεται πιο κοντά στο τελικό σημείο.
Έτσι προτείνω για διερεύνηση δύο διαδρομές που εκτιμώ ότι πληρούν τα κριτήρια της οικονομίας, της αποφυγής απαλλοτριώσεων και -το πιο σημαντικό- της αποφυγής αναστάτωσης της κυκλοφορίας στις κύριες οδικές αρτηρίες της πόλης.
1η διαδρομή:
Ο αγωγός ερχόμενος από το Ασπρόχωμα επί της οδού Αθηνών στις σχολές του ΟΑΕΔ στρίβει αριστερά και ακολουθεί ανατολικά τον υφιστάμενο δημοτικό δρόμο (δρόμος παλιού Αγ. Γεωργίου), περνά κάτω από τον συνδετήριο δρόμο του αυτοκινητόδρομου στον κόμβο «Καρέλια», συνεχίζει επί της δημοτικής οδού μέχρι το Φραγκοπήγαδο, στρίβει αριστερά επί κοινόχρηστου χώρου μέχρι την οδό Ελεύθερων Πολιορκημένων στη συνοικία Δουσέικα, στη συνέχεια ανατολικά επί υφιστάμενων οδών και κοινόχρηστων χώρων μέχρι τη συνοικία Καλύβια (αναψυκτικά Αφών Βρυώνη), και μέσω της οδού Αγάθωνος καταλήγει στην οδό Αρτέμιδος λίγο πιο κάτω από τον κόμβο. Συνολικό μήκος: 4.900 μέτρα περίπου.
2η διαδρομή:
Ο αγωγός ερχόμενος από το Ασπρόχωμα επί της οδού Αθηνών φτάνει στην οδό Μπούτου (φυτώριο Νίκου), στρίβει αριστερά, ακολουθεί την οδό Μπούτου, στρίβει αριστερά πριν τον οικισμό των Ρομά, περνά μπροστά από τον Ι.Ν. Αγίας Ξενίας, βρίσκει την οδό παλιού Αγ. Γεωργίου και στη συνέχεια ακολουθεί την πορεία της 1ης διαδρομής μέχρι το σημείο κατάληξης. Συνολικό μήκος: 5.450 μέτρα περίπου.
Εναλλακτικά στις δύο παραπάνω προτάσεις, ο αγωγός φτάνοντας στο Φραγκοπήγαδο, αντί να ακολουθήσει τη βόρεια διαδρομή, μπορεί να συνεχίσει επί της οδού Αγίου Γεωργίου και την Αρτέμιδος. Θα μπορούσε στο ύψος του Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου να ακολουθήσει την οδό Μπουλούκου βόρεια και να καταλήξει στο τελικό σημείο βορειότερα του ΚΤΕΛ, αποφεύγοντας και την οδό Αρτέμιδος.
Οι δύο αυτές προτάσεις οικονομικά είναι της ίδιας τάξεως με την προϋπολογισθείσα στη μελέτη διαδρομή, αφού έχουν το ίδιο περίπου μήκος με εκείνο της αρχικής μελέτης, και φυσικά μπορούν να συνδυαστούν μεταξύ τους.
Πρόκειται λοιπόν για ένα σύνθετο πρόγραμμα έργων που απαιτεί γνώση, συστηματική ενασχόληση και πολυμέτωπη αντιμετώπιση των προβλημάτων από πλευράς των αρμοδίων – και φυσικά εγρήγορση και ταχύτητα δράσης… που δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν υπάρχει.
Διότι το παλαιό υδραγωγείο, όπως όλοι παραδέχονται, βρίσκεται σε οριακή κατάσταση, κάτι που σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή και τα μειωμένα υδατικά αποθέματα ενδέχεται να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα λειψυδρίας στην περιοχή μας.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΖΑΜΟΥΡΑΝΗΣ
Πολιτικός Μηχανικός