Μετά τα τελευταία γεγονότα του παρατεταμένου καύσωνα και των καταστροφικών πυρκαγιών, αλλά και παλαιότερα φαινόμενα όπως πλημμύρες, έντονες καταιγίδες, ανεμοθύελλες κ.λπ., θεωρώ ότι και οι πιο δύσπιστοι πλέον παραδέχονται ότι το κλίμα έχει αλλάξει και οι συνέπειες αυτής της αλλαγής βαίνουν συνεχώς κλιμακούμενες.
Η ξηρασία, ο καύσωνας, οι ανεμοθύελλες, οι έντονες βροχοπτώσεις και άλλα δυσμενή καιρικά φαινόμενα, πέραν από τα προβλήματα που δημιουργούν στην καθημερινότητά μας και τις καταστροφές που προξενούν σε υποδομές και περιουσίες, πλήττουν καίρια και τον πρωτογενή τομέα της οικονομίας, με δυσανάλογες συνέπειες στους παραγωγούς αλλά και στο καταναλωτικό κοινό.
Είναι λοιπόν επιτακτική ανάγκη να ευαισθητοποιηθούμε όλοι, ακόμη και εκείνοι που λίγα χρόνια πριν λοιδωρούσαν όσους μιλούσαν για την κλιματική αλλαγή, και να δραστηριοποιηθούμε κατά τέτοιο τρόπο ώστε σε κάθε σχεδιασμό που κάνουμε πρωταρχικό ρόλο να έχει η αντιμετώπιση ενδεχόμενων προβλημάτων εξαιτίας της κλιματικής κρίσης που μας απειλεί. Ταυτόχρονα, πρέπει να προσανατολιστούμε σε άμεσα αλλά και μακροπρόθεσμα έργα, όσο είναι καιρός ακόμη, ώστε ν’ αντιμετωπίσουμε αυτή την ασύμμετρη απειλή και να μετριάσουμε τις οδυνηρές επιπτώσεις της.
Το Δημοτικό μας Συμβούλιο χθες, σε κλίμα ομοφωνίας, αποφάσισε να υποβάλει αίτημα για να συμπεριληφθεί στην αποστολή της Ε.Ε για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και να αποτελέσει μία από τις 100 κλιματικά ουδέτερες πόλεις της Ευρώπης μέχρι το 2030. Πρόκειται για έναν φιλόδοξο στόχο.
Για να επιτευχθεί, πρέπει με τη συμμετοχή των πολιτών, των φορέων και όλων των εμπλεκομένων μερών της περιοχής να αναζητηθούν και να εφαρμοσθούν καινοτόμες και έξυπνες λύσεις· να κινητοποιηθούν δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις· και όλα αυτά μέσα σε ένα νέο πλαίσιο διακυβέρνησης, που θα αξιολογεί και θα παρακολουθεί τις παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν κ.ο.κ. Το νέο αυτό συμμετοχικό πλαίσιο διαχείρισης του συνολικού προγράμματος προϋποθέτει ασφαλώς την υποστήριξή του πολιτικά από όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης (Περιφέρεια, κυβέρνηση, Επιμελητήρια, τράπεζες κ.ά.).
ΜΕΓΑΛΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ -
ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΠΡΟΚΛΗΣΗ
Πρόκειται αναμφίβολα για μια τεράστια πρόκληση και για μια νέα ευκαιρία για την Καλαμάτα και την ευρύτερη περιοχή της, να σχεδιάσει και να οργανώσει το μέλλον της τα επόμενα 30 τουλάχιστον χρόνια, μέσα από μια ολοκληρωμένη και ολιστική προσέγγιση που θα συμπεριλαμβάνει όλους τους τομείς: αγροτική οικονομία, τουρισμό, βιομηχανία, πολιτισμό, ψηφιακό μετασχηματισμό, υποδομές, έργα και περιβάλλον.
Γι’ όλα αυτά λοιπόν, στηρίζουμε την προσπάθεια και ευχόμαστε να έχει αίσια έκβαση. Το εγχείρημα αυτό όμως ενέχει και πολλές δυσκολίες στην πραγμάτωσή του (από τον σχεδιασμό, την επιλογή των δράσεων και παρεμβάσεων, τη νέα μορφή διακυβέρνησης) – κυρίως διότι απαιτεί νέα αντίληψη λειτουργίας και αλλαγή νοοτροπίας όλων των δομών της ζωής μας (διοίκηση, αγορά, παραγωγικές διαδικασίες, καθημερινότητα πολιτών κ.ά.).
Η έλλειψη κουλτούρας συνεργασίας και συνεργειών που κυριαρχεί σήμερα στους περισσότερους χώρους (του Δημοτικού Συμβουλίου Καλαμάτας μηδέ εξαιρουμένου), οι συγκεντρωτικές δομές σε όλα τα επίπεδα εξουσίας, η μη οικοδόμηση σχέσεων σεβασμού, εμπιστοσύνης και συμμετοχής όπου είναι αναγκαίο, ανάμεσα στις δυνάμεις συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης σε όλους τους χώρους, καθιστούν το εγχείρημα ακόμα πιο δύσκολο.
Τέλος, μία υποστελεχωμένη και όχι καλά αμειβόμενη Δημόσια Διοίκηση σε όλα τα επίπεδα, που τη μαστίζει ακόμα η γραφειοκρατία και η πολυνομία παρά τις κατά καιρούς υποσχέσεις των διοικούντων για την εξάλειψή τους· κι ακόμη ένας εργοληπτικός τομέας σε ανασφάλεια και αβεβαιότητα λόγω επικείμενων ανατιμήσεων, μαζί με μία αγορά σε κρίση… ειλικρινά αναρωτιέμαι πώς θα μπορέσουν ν’ ανταποκριθούν με ταχύτητα και αξιοπιστία στην υλοποίηση ενός τόσο σύνθετου και απαιτητικού προγράμματος.
ΜΙΚΡΑ ΑΜΕΣΑ ΜΕΤΡΑ
ΓΙΑ ΑΙΣΘΗΤΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ
Επειδή όμως η κλιματική κρίση είναι παρούσα πέραν του μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, θεωρώ ότι έχει μεγάλη αξία και η λήψη άμεσων και πρακτικών μέτρων μικρού κόστους, που βοηθούν όμως γρήγορα στη βελτίωση του μικροκλίματος και κάνουν πιο ανεκτή την καθημερινότητα των πολιτών απέναντι στην ξηρασία και τον καύσωνα.
Εμπλουτίζοντας το αστικό πράσινο με φύτευση πολλών και κατάλληλων ψηλών δένδρων σε κάθε διαθέσιμο χώρο, δημιουργώντας πράσινες σκιερές διαδρομές, χρησιμοποιώντας «ψυχρά» υλικά (με μικρή θερμοπερατότητα) σε όλες τις δαπεδοστρώσεις των υπαίθριων χώρων (πεζοδρόμια πλατείες ταράτσες κ.λπ.), αυξάνοντας τον αριθμό των παροχών πόσιμου νερού και των υδάτινων στοιχείων σε κοινόχρηστους χώρους σ’ όλη την πόλη, καθώς και με άλλα παρόμοια μέτρα, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα πρώτο ανάχωμα στον πυκνοδομημένο ιστό της πόλης μας.
Επίσης επιτακτική είναι η ανάγκη επέκτασης της άρδευσης σε όσο γίνεται περισσότερες καλλιεργήσιμες εκτάσεις, για να στηρίξουμε τις καλλιέργειες και τα τοπικά μας προϊόντα, αξιοποιώντας κάθε δυνατότητα που μας παρέχει το υδατικό δυναμικό της περιοχής μας.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΦΡΑΓΜΑΤΟΣ
Στο πλαίσιο αυτό της εξασφάλισης υδατικών αποθεμάτων που θα μπορούσαν να αρδεύουν ολόκληρη την πόλη, εντάσσεται και η πρότασή μου για την κατασκευή ενός φράγματος συγκράτησης των νερών του χειμάρρου στην αρχή του Περιβαλλοντικού Πάρκου του Νέδοντα. Πρόκειται για ένα κατ’ εξοχήν «πράσινο» έργο, που θα μπορούσε να κατασκευαστεί μέσα από τις πιστώσεις που θα διατεθούν για τα αντιπλημμυρικά της Καλαμάτας, με μεγάλο περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό αποτύπωμα – αφού θα προσφέρει πολλαπλά οφέλη στην πόλη μας.
Ένα τέτοιο έργο θα συντελέσει στην αντιπλημμυρική θωράκιση της Καλαμάτας, όπως περιληπτικά ανέπτυξα στη συνάντηση που έγινε στις αρχές του περασμένου μήνα στον Δήμο με εκπροσώπους του Υπουργείου Υποδομών, του «Μορέα» και μελετητών για τα αντιπλημμυρικά της Καλαμάτας. Θα εξασφαλίσει ανάντι του φράγματος και του ταμιευτήρα που θα δημιουργηθεί μεγάλες ποσότητες νερού για άρδευση με φυσική ροή ή για άλλες χρήσεις. Θα συντελέσει στον γρήγορο εμπλουτισμό του υπόγειου ορίζοντα της περιοχής που κινδυνεύει από υπεράντληση και υφαλμύρωση. Είναι γνωστό ότι και γι’ αυτούς τους λόγους σε μεγάλο τμήμα της περιοχής μας δεν επιτρέπονται νέες γεωτρήσεις.
Το έργο αυτό θα δημιουργήσει τις συνθήκες για την ανάπτυξη νέας χλωρίδας και πανίδας στην περιοχή, δημιουργώντας ένα νέο οικοσύστημα. Θα αποτελεί μια μεγάλη υδατοδεξαμενή πυρόσβεσης για τα ελικόπτερα σε περίπτωση πυρκαγιάς στον ορεινό όγκο, χωρίς να αναγκάζονται να κατεβαίνουν στη θάλασσα.
Τέλος, θα γίνει ένα νέο τοπόσημο και αξιοθέατο της Καλαμάτας, που μαζί με το Περιβαλλοντικό Πάρκο του Νέδοντα θ’ αποτελούν ένα ολοκληρωμένο περιαστικό πάρκο για διημέρευση, ψυχαγωγία, αναψυχή, αθλητισμό, περιβαλλοντικές δράσεις κ.ά.
Βασίλης Τζαμουράνης
Πολιτικός Μηχανικός
Υ.Γ. Εξίσου σημαντική είναι και η κατασκευή και των δύο μικρών φραγμάτων στην κοίτη του χειμάρρου Ξερίλα στη Θουρία, για τα οποία υπάρχουν ώριμες μελέτες, που μαζί με την υδατοδεξαμενή της Πολιανής μπορούν να δώσουν νέες δυνατότητες στην αγροτική οικονομία της γύρω περιοχής.