Το master plan (Γενικό Προγραμματικό Σχέδιο) του λιμανιού της Καλαμάτας έχει σκοπό την αντιμετώπιση των υφιστάμενων αλλά και των μελλοντικών αναγκών του, ώστε το λιμάνι να ανταποκρίνεται στον αναπτυξιακό του ρόλο.
Στόχος της σύνταξης ή επικαιροποίησης του master plan είναι ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός των διαφόρων τομέων δραστηριότητας του λιμανιού και των εγκαταστάσεών του κατά μέγεθος και θέση – ώστε στον περιορισμένο χώρο της χερσαίας ζώνης να επιτευχθεί η βέλτιστη λειτουργικότητα, η καλύτερη εξυπηρέτηση και η βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Επειδή όμως το λιμάνι αποτελεί υποδομή άρρηκτα συνδεδεμένη με την πόλη, πρέπει κατά την εκπόνηση της μελέτης να ληφθούν σοβαρά υπόψη οι παράμετροι ανάπτυξης της πόλης και οι προοπτικές της, ο γενικός πολεοδομικός σχεδιασμός της, το κυκλοφοριακό της σύστημα κτλ. Ταυτόχρονα δεν πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στο master plan δράσεις σημερινές ή μελλοντικές που θα έρχονται σε αντίθεση με τις αρχές της αειφορίας, της βιώσιμης ανάπτυξης, της κλιματικής αλλαγής, ή που θα υπονομεύουν τα συμφέροντα της τοπικής επιχειρηματικότητας και του κοινωνικού συνόλου.
Ο καθορισμός χρήσεων γης, όρων και περιορισμών δόμησης, στη χερσαία ζώνη λιμένα, πραγματοποιείται με Προεδρικό Διάταγμα που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργείου Ναυτιλίας για λιμένες διεθνούς ενδιαφέροντος, εθνικής σημασίας (όπως το λιμάνι της Καλαμάτας) ή μείζονος ενδιαφέροντος. Επ’ αυτών ενημερώνεται και εκφέρει γνώμη το Δημοτικό Συμβούλιο.
Το προηγούμενο ΔΣ με την υπ’ αριθ.101/2018 απόφασή του γνωμοδότησε για την επικαιροποίηση του master plan κι έδωσε στους μελετητές το πλαίσιο της επιθυμητής μορφής του λιμανιού, όπως και μια σειρά προτάσεων προκειμένου να συμπεριληφθούν στο επικαιροποιημένο σχέδιο. Δηλαδή, ότι το λιμάνι θα έχει κατά βάση τουριστικό χαρακτήρα, αλλά θα διαθέτει και τις απαραίτητες υποδομές για την περιορισμένη εμπορική του δραστηριότητα. Επίσης, ότι το σχέδιο θα συμπεριλαμβάνει τη δυνατότητα φιλοξενίας mega yachts στο λιμάνι, την εγκατάσταση και λειτουργία υδατοδρομίου, τη δυνατότητα ελλιμενισμού κρουαζιερόπλοιων, την κατεδάφιση των αποθηκών, τη μη αλλαγή των χαρακτηριστικών του προλιμένα (από Πανελλήνιο έως «Ψαροπούλα»), τη δυνατότητα εκτέλεσης των έργων των λιμενικών εγκαταστάσεων από ιδιώτες με ΣΔΙΤ και άλλα.
Στην παρούσα φάση το ζήτημα που αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης στο ΔΣ ήταν η γνωμοδότηση επί δύο βασικών θεμάτων, προκειμένου να προχωρήσει η έκδοση των σχετικών ΠΔ. Συγκεκριμένα, επί των χρήσεων γης που προτείνονται από τους μελετητές και επί του καθορισμού των όρων και των περιορισμών δόμησης στη χερσαία ζώνη του λιμένα.
Εδώ πρέπει να επισημάνω ότι η συζήτηση για το σοβαρό αυτό θέμα έγινε σε ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες (με τηλεσυνεδρίαση, που για πρώτη φορά στο ΔΣ Καλαμάτας), χωρίς τη δυνατότητα παρουσίας των μελετητών, που θα ενημέρωναν το σώμα και θα απαντούσαν σε ερωτήσεις των μελών του – και χωρίς φυσικά τη συμμετοχή στη συνεδρίαση ενδιαφερόμενων πολιτών και φορέων. Σε πρότασή μας για αναβολή του θέματος, ο Δήμαρχος ζήτησε να συζητηθεί άμεσα, γιατί συναρτάται με το έργο κατασκευής του αγωγού αποχέτευσης όμβριων της Ν/Α Καλαμάτας που διέρχεται σε ένα τμήμα του από τη χερσαία ζώνη. Όπως ισχυρίστηκε, το θέμα δεν μπορεί να αναβληθεί, γιατί με τη καθυστέρηση διακυβεύεται η ένταξη του συγκεκριμένου έργου σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα.
Επί της ουσίας, λοιπόν, αναφορικά με τις χρήσεις γης στο λιμάνι της Καλαμάτας, η μελέτη έχει συμπεριλάβει τις απόψεις του ΔΣ Καλαμάτας, όπως εκφράστηκαν το 2018, με μόνη εξαίρεση την πρόταση επέκτασης της ακτής μπροστά στο ΝΟΚ με επίχωση 2-3 στρεμμάτων θάλασσας και κατασκευή κρηπιδώματος μήκους περίπου 120 μέτρων. Η νέα αυτή προσθήκη είναι σε αντίθεση με την 101/2018 απόφαση του ΔΣ, που αναφέρει κατά λέξη ότι «δεν πρέπει να αλλάξουν τα χαρακτηριστικά του προλιμένα, δεδομένου ότι υπάρχει η αντίληψη στη πόλη να μην γίνει στον προλιμένα καμία επέμβαση επί της ακτογραμμής και να παραμείνει η αμμώδης παραλία». Για αυτό το λόγο υποστηρίξαμε τη μη συμπερίληψη της συγκεκριμένης επέμβασης στο επικαιροποιημένο master plan.
Αναφορικά με τους όρους και περιορισμούς δόμησης, η πρόταση των μελετητών περιορίστηκε από 10.500 τ.μ. κτιρίων σε 7.980 τ.μ. συμπεριλαμβανομένων και των υφιστάμενων σήμερα κτιρίων, πλην εκείνων που θα καθαιρεθούν, και τέθηκαν περιορισμοί ως προς τη θέση των νέων κτιρίων στα 4 λιμενικά οικοδομικά τετράγωνα, καθώς και ως προς το ύψος τους. Ειδικότερα για το ΛΟΤ4 (Ναυταθλητικές εγκαταστάσεις) νότια του ΝΟΚ, πρότεινα τη μείωση της δόμησης, από 1.560 τμ που προτείνουν οι μελετητές σε 1.000 έως 1.200 τ.μ., δοθέντος ότι η συγκεκριμένη περιοχή πρέπει να παραμείνει κατά το δυνατόν αδόμητη και ελεύθερη στο κοινό. Σημειώνεται εδώ, ότι ακόμα και η πρόταση των δύο Ναυταθλητικών Ομίλων που είχε κατατεθεί στο Δήμο ήταν της τάξης των 1.200 τ.μ., πρόταση που δυστυχώς δεν έγινε αποδεκτή.
Προσωπικά, πιστεύω ότι ο ναυταθλητισμός της πόλης μας, με τη μακρά του ιστορία και την πλούσια αθλητική του δραστηριότητα, θα ασφυκτιά πάντα σε αυτή την περιορισμένη θέση. Θεωρώ ότι η αναζήτηση νέας θέσης μεταστέγασής του στη Δυτική Παραλία, θα εξασφάλιζε τους χώρους, τις εγκαταστάσεις και τις λοιπές υποδομές, που είναι απαραίτητες για τις σημερινές δραστηριότητές του, αλλά και για την ανάπτυξή τους.
Επίσης, προτείναμε την ίδρυση εντός της χερσαίας ζώνης του λιμένα του Ναυτικού Μουσείου Καλαμάτας και μιας Αίθουσας Τέχνης, που συνάδει απόλυτα με την τουριστική προοπτική του λιμανιού και την επισκεψιμότητα της Παραλίας. Στη πρόταση αυτή, η Δημοτική Αρχή δεσμεύτηκε ότι για αυτό το σκοπό θα αξιοποιηθεί το κτίριο του πρώην Γυμνασίου Παραλίας, που στεγάζει σήμερα τη Σχολή Εικαστικών.
Τέλος, επισημάναμε την ανάγκη εξασφάλισης περισσότερων θέσεων στάθμευσης τη θερινή περίοδο στη χερσαία ζώνη, προς όφελος της επισκεψιμότητας της περιοχής – και συμφωνήσαμε στην επαναφορά του αιτήματος αποδέσμευσης της περιοχής του Πάρκου του Λιμενικού Ταμείου, της οδού Αναλήψεως και τμήματος της οδού Ψαρών από τη χερσαία ζώνη, και την ένταξή τους στο δίκτυο κοινόχρηστων χώρων του Δήμου Καλαμάτας.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΖΑΜΟΥΡΑΝΗΣ
Πολιτικός Μηχανικός